توحید اصحاب کهف (قرآن)از مصادیق موحدان که در آیات قرآن معرفی شدهاند اصحاب کهف هستند. ۱ - موحد بودن اصحاب کهفاصحاب کهف، از عبادتکنندگان موحّد: «نَحنُ نَقُصُّ عَلَيكَ نَبَاهُم بِالحَقّ انَّهُم فِتيَةٌ ءامَنوا بِرَبّهِم ...• ورَبَطنا عَلى قُلوبِهِم اذ قاموا فَقالوا رَبُّنا رَبُّ السَّموتِ والارضِ لَن نَدعوا مِن دونِهِ الهًا لَقَد قُلنا اذًا شَطَطا؛ ما داستان آنان را به درستى براى تو بازگو مىكنيم؛ آنها جوانانى بودند كه به پروردگارشان ايمان آوردند ... و به دلهايشان نيرو بخشيديم در آن هنگام كه قيام كردند و گفتند: پروردگار ما، پروردگار آسمانها و زمين است؛ هرگز غير او معبودى را نمىخوانيم؛ كه اگر چنين كنيم، سخنى بگزاف گفتهايم.» ۲ - اعتراض اصحاب کهف به شرکاصحاب كهف، جوانمردانى موحد و معترض به مشرك بودن قوم خود: «إِذْ أَوَى الْفِتْيَةُ إِلَى الْكَهْفِ فَقَالُوا رَبَّنَا آتِنَا مِن لَّدُنكَ رَحْمَةً وَهَيِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا • وَرَبَطْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ إِذْ قَامُوا فَقَالُوا رَبُّنَا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَن نَّدْعُوَ مِن دُونِهِ إِلَهًا لَقَدْ قُلْنَا إِذًا شَطَطًا • هَؤُلَاء قَوْمُنَا اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ آلِهَةً لَّوْلَا يَأْتُونَ عَلَيْهِم بِسُلْطَانٍ بَيِّنٍ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا؛آنگاه كه جوانان به سوى غار پناه جستند و گفتند پروردگار ما از جانب خود به ما رحمتى بخش و كار ما را براى ما به سامان رسان. و دلهايشان را استوار گردانيديم آنگاه كه به قصد مخالفت با شرک برخاستند و گفتند پروردگار ما پروردگار آسمانها و زمین است جز او هرگز معبودى را نخواهيم خواند كه در اين صورت قطعا ناصواب گفتهايم. اين قوم ما جز او معبودانى اختيار كردهاند چرا بر حقانيت آنها برهانى آشكار نمىآورند پس كيست ستمكارتر از آن كس كه بر خدا دروغ بندد.» ۳ - اعلام عقیده توحیدیاعلام عقيده اصحاب كهف به ربوبیت پروردگار و پيراستن او از هر گونه شرک: « وَرَبَطْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ إِذْ قَامُوا فَقَالُوا رَبُّنَا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَن نَّدْعُوَ مِن دُونِهِ إِلَهًا لَقَدْ قُلْنَا إِذًا شَطَطًا؛و دلهايشان را استوار گردانيديم آنگاه كه به قصد مخالفت با شرك برخاستند و گفتند پروردگار ما پروردگار آسمانها و زمين است جز او هرگز معبودى را نخواهيم خواند كه در اين صورت قطعا ناصواب گفتهايم.» ۴ - شناخت توحیدی اصحاب کهفشناخت توحيدى اصحاب كهف، شناختى عميق و مبتنى بر دلايل قطعى و روشن: «هَؤُلَاء قَوْمُنَا اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ آلِهَةً لَّوْلَا يَأْتُونَ عَلَيْهِم بِسُلْطَانٍ بَيِّنٍ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا؛اين قوم ما جز او معبودانى اختيار كردهاند چرا بر حقانيت آنها برهانى آشكار نمىآورند پس كيست ستمكارتر از آن كس كه بر خدا دروغ بندد.» از این که اصحاب کهف، مردم خود را به دلیل سطحی نگری و بی منطقی سرزنش کردهاند، استفاده میشود که آنان عقایدی قطعی و استوار داشتهاند. ۵ - آثار توحید اصحاب کهفیکتاپرستی و توحيد انگيزه و محور نهضت و هدف نهايى اصحاب كهف: «وَإِذِ اعْتَزَلْتُمُوهُمْ وَمَا يَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ فَأْوُوا إِلَى الْكَهْفِ يَنشُرْ لَكُمْ رَبُّكُم مِّن رَّحمته ويُهَيِّئْ لَكُم مِّنْ أَمْرِكُم مِّرْفَقًا؛و چون از آنها و از آنچه كه جز خدا مىپرستند كناره گرفتيد پس به غار پناه جوييد تا پروردگارتان از رحمت خود بر شما بگستراند و براى شما در كارتان گشايشى فراهم سازد.» ۶ - پانویس۷ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۴۵۱، برگرفته از مقاله «توحید اصحاب کهف». |